轉去母校 ê 台語演講 創作日期:2020/07/05

 

Góa jîn-seng tiong ū chi̍t ê chin tiōng-iàu ê bo̍k-phiau, tō-sī tī 30 hòe chìn-chêng ē-táng tńg-khì tāi-ha̍k ê bú-hāu hun-hióng, pān chi̍t tiûⁿ Tâi-gí ián-káng hō͘ ha̍k-tē、ha̍k-mōe thiaⁿ. Jû-kin, góa tī téng kò goe̍h oân-sêng chit kiāⁿ tāi-chì, sim-lāi chiok hoaⁿ-hí chiok boán-chiok--ê!

 Tō tī téng kò goe̍h ê 10 hō hit kang, góa e-chái-á siōng kok-hāu ê khò kàu 11 tiám gōa, tō kín tńg-khì chia̍h-pn̄g, hêng-lí khóaⁿ-khóaⁿ--leh, beh chē kheh-ūn khì Si̍t-chiān tāi-ha̍k lāi-bûn hāu-khu ê kàu-sek chò chún-pī, ē kì--eh kàu ha̍k-hāu ê sî-kan iáu-bōe 2 tiám.

 

  Siūⁿ kóng thê-chá kàu, chò chún-pī sī hó-tāi, ián-káng sī 3 tiám chiah khai-sí.

Sui-bóng góa chìn-chêng í-keng ū pān kòe 3 tiûⁿ Tâi-bûn hun-hióng hōe--ah, m̄-koh kóng si̍t-chāi ōe, mā-sī ke kiám-á ē kín-tiuⁿ.

  Beh khai-sí ê chìn-chêng, tī tāi-ha̍k kà góa ê só͘-ha̍k lāu-su koh ū lâi chhōe--góa, si̍t-chāi chin thiòng!

 Ián-káng chi̍t khai-sí góa sió-khóa-á siāu-kài góa ka-tī liáu, tō khai-sí siāu-kài góa ê kàu-ha̍k kap Tâi-bûn ê hun-hióng. Siāng tiōng-iàu ê sī Tâi-gí bûn chit ê pō͘-hūn, siàu-liân-lâng khah bô liáu-kái.

 

  Só͘-pái góa hun-hióng”Goa̍t-lâm ché-ché hō͘ góa ê khé-hoat ”、”Siàu-liân Tâi-gí lāu-su ê sim-siaⁿ”，koh ū 2 phiⁿ góa siá ê té-phiⁿ siáu-soat:”A-liân sit-chong kì” kap ”Seⁿ-jîn ê seⁿ-sí chin loân”.

 In-ūi sî-kan iú-hān, kò͘-sū bô-hoat-tō͘ choân-pō͘ pàng hō͘--liáu, tō kéng siōng cheng-chhái ê pō͘-hūn lâi pàng.

 

  Góa koh kā in kóng, ài chim-chiok thiaⁿ, ē mn̄g būn-tê sàng lé-mi̍h chhut--khì.

 Thiaⁿ liáu góa tō khai-sí mn̄g būn-tê, m̄-koh ta̍k-ê chiok pì-sù, góa tō iōng tiám--ê, ū jīn-chin thiaⁿ--ê, seng iu-sian kiò.

  Góa tō kóng chīn-liōng iōng Tâi-gí kóng, án-ne chiah ē chìn-pō͘ o͘! In the̍h-tio̍h lé-mi̍h ê sî chin-chiàⁿ ū kàu hoaⁿ-hí--neh!

 Góa sàng kā chi̍t ê Tâi-gí ma-ma bé ê tah-chóa, tah-chóa siá”Tùi góa kóng Tâi-gí”, koh ū góa kū-nî 11 goe̍h hūn ê sè-tiuⁿ hái-pò, iáu-koh ū Tâi-bûn Bóng-pò.

 

  Góa kā in kóng Tâi-gí ū nn̄g chióng jī, chi̍t chióng sī Hàn-jī, chi̍t chióng sī Lô-má-jī. Koh ū kóng-tio̍h Lô-má-jī ê tiōng-iàu-sèng. Góa tō kóng:”Chò chi̍t ê Hôa-gí lāu-su bōe-hiáuㄅ、ㄆ、ㄇ, kám ē-tàng chò Hôa-gí ê lāu-su?”

 He sī bô khó-lêng ê tāi-chì--lah! Só͘-pái chò chi̍t ê Tâi-gí lāu-su, it-tēng ài ē-hiàng Lô-má-jī, jî-chiáⁿ í-āu nā-sī beh o̍h kî-tha kok-ka ê gí-giân, ē chin-kín tō ē-hiáu--o͘!

 

  Kiông-tiāu Tâi-gí Lô-má-jī ê tiōng-iàu-sèng.

Ē-kì--tit teh ián-káng ê kòe-têng tiong, góa ū mn̄g kóng lín kám-kak ē-hiáu Tâi-gí kám-ū tiōng-iàu? In chiok chē lâng gia̍h-chhiú. Góa koh mn̄g:”Lín kám-kak ài kà lán āu chi̍t tāi Tâi-gí kám-ū chin iàu-kín?” In koh jú chē lâng jīn-tông.

 Ǹg-bāng góa iā-chí chhut-khì, chia ê siàu-liân-lâng ē-táng thé-hōe góa ê iōng-sim.

 

  Góa mā ū kóng Tâi-gí jīn-chèng ê soat-bêng hō͘ in thiaⁿ, ǹg-bāng koh khah chē siàu-liân-lâng ke lâi khó.

  In-ūi Tâi-gí tâi tī ku-nî 7--goe̍h khí-kó͘, kok-kagí-giân hoat-tián hoat thong-kòe, bó-gí siū-tio̍h pó-chiong, bī-lâi bó-gí ê khang-khòe ē jú lâi jú- chē, mā kó͘-lē Kheh-ka kap goân-chū-bîn ê pêng-iú ē-sái kóng ka-tī ê bó-gí.

 

  Ián-káng ê siōng-bóe góa iōng khin-sang chhù-bī ê hong-sek kiat-sok, góa chhiùⁿ 2 tiâu góa ùi Hôa-gí koa kái-pian chò Tâi-gí koa hō͘ ta̍k-ê thiaⁿ, chò chi̍t ê siu-bóe.

  Kám-siā chú-pān tan-ūi ê iōng-sim, hō͘ góa ū ki-hoe khiā tī ha̍k-hāu ê tâi-á-téng kóng bó-gí hō͘ ta̍k-ke jīn-bat. Mā kám-siā chia ê ha̍k-tē、ha-mōe, to-siā、ló͘-la̍t!

漢羅版

我人生中有 chi̍t ê 真重要 ê 目標，tō-sī tī 30 歲進前會當轉去大學ê 母校分享，辦 chi̍t tiûⁿ 台語演講 hō͘ 學弟、學妹聽。如今，我tī 頂 kò 月完成 chit 層代誌，心內 chiok 歡喜 chiok滿足--ê!

 Tō tī 頂 kò 月 ê 10 號 hit kang，我góa e-chái-á 上國校 ê 課到11 點 gōa，就緊轉去食飯，行李 khóaⁿ-khóaⁿ--leh，beh 坐客運去實踐大學內門校區 ê 教室做準備，ē kì--eh 到學校 ê 時間 iáu-bōe 2 點。

 

  想講提早到，做準備是 hó-tāi，演講是 3 點chiah 開始。

Sui-bóng 我進前已經有辦過3 tiûⁿ 台文分享會--ah， m̄-koh 講實在話，mā-sī 加減仔會緊張。

  Beh 開始 ê 進前，tī 大學教我 ê 數學老師 koh 有來 chhōe--我，實在真 thiòng!

 演講chi̍t 開始我 sió-khóa-á 紹介我家己了，就開始紹介我 ê 教學 kap 台文 ê 分享。Siāng 重要 ê 是台語文 chit ê 部分，少年人 khah 無了解。

  Só͘-pái 我分享「越南姐姐 hō͘ 我 ê 啟發」、「少年台語老師 ê 心聲」，koh 有 2 篇我寫 ê 短篇小說:「阿蓮失蹤記」kap 「仙人 ê 生死之戀」。.

 因為時間有限，故事無法度全部 pàng hō͘--liáu，就選 siōng 精彩 ê 部分來 pàng。

 

  我 koh kā in 講，愛chim-chiok 聽，會問問題送禮物 chhut--khì。

 聽了我就開始問問題，m̄-koh逐家chiok pì-sù，我就用點--ê，有認真聽--ê，先優先叫。

  我就講盡量用台語講，按呢chiah 會進步o͘! In 提著禮物 ê 時真正有夠歡喜--neh!

 我送 kā chi̍t ê 台語媽媽買 ê 貼紙，貼紙寫「對我講台語」，koh 有我舊年 11 月份 ê 細張海報，iáu-koh 有台文通訊罔報。

 

  我kā in 講台語有兩種字，chi̍t 種是漢字， chi̍t種是Lô-má-jī。Koh 有講著 Lô-má-jī ê 重要性。我就講:「做 chi̍t ê 華語老師 bōe-hiáuㄅ、ㄆ、ㄇ，敢會當做華語 ê 老師?」

 He 是無可能 ê 代誌--lah! Só͘-pái 做chi̍t ê 台語老師， 一定愛ē-hiàng Lô-má-jī，而且以後若是 beh 學其它國家語言，會真緊就會曉--o͘!

    強調 Lô-má-jī ê 重要性。

Ē-kì--tit teh 演講ê 過程中，我有問講lín感覺會曉台語敢有重要? In chiok chē 人gia̍h-chhiú。我koh 問:「Lín 感覺愛教咱後chi̍t 代台語敢有真要緊?」In koh愈chē人認同。

 向望我 iā-chí 出去，chia ê 少年人會當體會我 ê 用心。

 

  我mā 有講台語認證ê 說明hō͘ in 聽，向望koh khah chē 少年人加來考。

  因為台語台舊年 7--goe̍h khí-kó͘，國家語言發展法通過，母語收著保障，未來母語 ê khang-khòe ē 愈來愈chē，mā 鼓勵客家 kap 原住民 ê 朋友會使講家己 ê 母語。

 

  演講 ê 上尾我用輕鬆趣味 ê 方式結束，我唱2 條我ùi 華語歌改編做台語歌 hō͘ 逐家聽，做 chi̍t ê 收尾。

  感謝主辦單位 ê 用心，hō͘ 我有機會khiā tī 學校 ê tâi-á-téng 講母語 hō͘ 逐家 jīn-bat。Mā 感謝chia ê 學弟、學妹，to-siā、ló͘-la̍t!